METHODIEK VAN DE LEERTHERAPIE

PRAKTIJK

Het existentieel en veelzijdig verbonden, betrokken en afhankelijk zijn van de mens vereist van de contextueel therapeut/ – leertherapeut/ – docent, ethische richtlijnen om de verdiensten en verplichtingen in zijn eigen persoonlijke intergenerationele context en in de context van zijn cliënten te kunnen exploreren.

Tijdens dit praktische deel van de methodieklessen wordt van de student verwacht dat hij actief verder werkt aan het onder ogen zien en “filteren op rechtvaardigheid” van zijn relationeel ethisch erfgoed, waarbij bijzondere aandacht gaat naar zijn eigen mogelijkheden tot constructief ombuigen van zijn destructieve parentificatie en de gevolgen daarvan.

Onder deskundige begeleiding wordt in een dialogische setting een beroepshouding ontwikkeld waarin de student zich blijvend laat aanspreken daar waar de ander zijn gedrag als niet rechtvaardig ervaart. Gaandeweg zullen de monologische momenten in het leven van de aspirant docent, steeds meer plaatsmaken voor de dialogische verhoudingen: het in contact actief en samen zoeken naar relationele hulpbronnen en het spreken van de verbindende taal evenals het vinden van mogelijkheden tot het gaande houden van de eigen ontschuldigingsprocessen. De kandidaat contextueel leertherapeut/ – docent zal tijdens het leerproces in toenemende mate ervaren hoe door het aangaan van het dialogisch proces de eigen relationele vrijheid toeneemt in zijn persoonlijke relaties. Hierdoor worden zijn mogelijkheden vergroot om de dynamiek van passend geven en passend ontvangen en de ontschuldigingsprocessen in de eigen intergenerationele context in gang te zetten en op gang te houden evenals bij zijn toekomstige studenten die de opleiding tot contextueel therapeut volgen.

Uiteindelijk zal de aspirant contextueel leertherapeut/ – docent de specifiek relationeel ethische grondhouding meer en meer geïnternaliseerd hebben, waardoor hijzelf in staat is om op verantwoorde wijze een dialogisch leer-therapeutisch proces individueel en in een groep te begeleiden.

De student heeft altijd zijn genogram over minimaal vier generaties bij zich tijdens alle lessen en vult als vanzelfsprekend steeds nieuw ontdekte feiten uit zijn eigen familiegeschiedenis daarbij aan. Uit de feiten die steeds opnieuw te vinden en aan te vullen zijn in het genogram putten student, docent en medestudenten de aanknopingspunten om vergeldend – en verdelend onrecht en de relationele hulpbronnen te vinden en om uiteindelijk ontschuldigingsprocessen op de balansen van geven en nemen in de intergenerationele context op gang te brengen en op gang te houden.

THEORIE EN PERSOONLIJK PROCES

Tijdens de methodieklessen behandelen we de theorie middels de boeken van professor I. B. Nagy en de filosofen M. Buber en E. Levinas en zien we via beeldmateriaal hoe professor I. B. Nagy in demonstratiezittingen met families aan het werk is.

Tevens worden de huiswerkopdrachten op iedere lesdag behandeld. Op voor-gestructureerde wijze analyseren de studenten na de lesdag het werken van de docent en van de medestudenten aan de hand van de vier dimensies van de relationele werkelijkheid en doen daar schriftelijk verslag van.

Door middel van de te behandelen contextuele theorie in combinatie met praktijk, supervisie en intervisie willen we bewerkstelligen dat onze studenten de hieronder te noemen basiskenmerken van het vakmanschap als contextueel leertherapeut/ – docent internaliseren. 

De aspirant contextueel leertherapeut heeft aan het eind van de opleiding:

1. De relationele vrijheid verworven in zijn persoonlijke verbanden, waardoor hij problemen in het leven van zichzelf en anderen intergenerationeel kan duiden en zodoende openstaat voor de aanknopingspunten op de vier dimensies van de relationele werkelijkheid van de contextueel therapeut in opleiding en de anderen wier levens geraakt worden door de therapeutische handelingen. Deze vrijheid heeft de aspirant leertherapeut verworven nadat hij zelf gedurende zijn gehele contextuele opleidingstraject alle opleidingsonderdelen heeft doorwerkt en daarbij en daardoor de dialogische acties heeft ondernomen om het geven en ontvangen tussen hem en zijn familieleden in een rechtvaardig evenwicht te krijgen. Hij heeft, via het in beeld brengen van wederzijdse verdiensten en verplichtingen op balansen van geven en ontvangen, de eigen verantwoordelijkheden binnen zijn persoonlijke intergenerationele context onder ogen leren zien en neemt voortdurend de verantwoordelijkheid voor zijn eigen dialogische mogelijkheden tot passende en rechtvaardige acties.
2. De doorleefde overtuiging dat het zich verlaten op eigen destructief gerechtigde aanspraak, blokkerend zal werken in het werk als contextueel leertherapeut en dat herstel van de balans van geven en ontvangen in de eigen intergenerationele context tot herstel van vertrouwen en heling van de pijn rond ervaren onrecht zal leiden, hetgeen zijn rechtvaardig en veilig werken met studenten vervolgens weer ten goede komt.
3. De moed om kwetsing, schaamte, pijnlijke beangstigende kwesties, onbetrouwbaarheid e.d. van zichzelf en anderen in de eigen intergenerationele context en die van de student die contextuele leertherapie van hem ontvangt, onder ogen te zien en te doorbreken. Hij zal als contextueel leertherapeut/ – docent alle schadelijke relationele posities van de twee betrokkenen op een balans van geven en ontvangen relationeel ethisch kunnen definiëren en hij durft deze juist door zijn doorleefde veelzijdig gerichte grondhouding tot onderwerp van het leer-therapeutisch gesprek en de behandeling te maken.
4. De kennis en vaardigheden om in zichzelf en in ieder ander mens de potentie, het verlangen en de gedane acties op balansen van geven en ontvangen te onderkennen, met het oog op het opbouwen van existentiële verdiensten en het nakomen van intergenerationele relationele verplichtingen.
5. Het vermogen tot empathische partijdigheid ten aanzien zijn leerling/de aankomende contextueel therapeut, diens bloedverwanten en andere dierbaren, inclusief degenen waarmee vertrouwensbreuken zijn. Hij kan de wezenlijke, gerechtigde aanspraken van alle mensen in de context van zijn student voor het voetlicht brengen en hij kan zijn leerling aansporen om daar op passende wijze erkenning voor te geven. Hij heeft de verbindende taal ontwikkeld om steeds weer passend en overtuigend zijn leerling te bemoedigen om diens intergenerationele relationele verplichtingen na te komen.

De veiligheid en betrouwbaarheid die een docent kan bieden aan al zijn studenten tijdens zijn werk betreffende het werkelijk oog hebben voor de intergenerationele loyaliteitenhuishouding van allen die in de familiegeschiedenis van de student verdiensten en schulden hebben opgebouwd, is afhankelijk van al het hierboven genoemde voorwerk.

SUPERVISIE

Supervisie speelt zich binnen deze opleiding af op het spannende raakvlak tussen de aspirant contextueel leertherapeut/ – docent in de intergenerationele familiedynamiek als persoon en de praktijk van zijn contextuele werk binnen de opleiding. Juist op dat snijpunt vinden we vanuit contextueel perspectief veel inzichten op het vlak van veelzijdig gerichte partijdigheid en er worden mogelijkheden ontdekt om tot groei en verdieping als contextueel leertherapeut/ – docent te komen.

De aspirant contextueel leertherapeut/ – docent heeft altijd zijn genogram over minimaal vier generaties bij zich en blijft onderzoek doen naar meer feiten in zijn familiegeschiedenis. De student zelf, de docent en de medestudenten putten gegevens uit de feiten in het genogram en werken vervolgens via de weg van de tweede en derde dimensie daarmee verder, om te komen tot het ontdekken van vergeldend en verdelend onrecht in de intergenerationele geschiedenis van de student en de daaruit voortvloeiende verdiensten en intergenerationele hulpbronnen die vervolgens weer helpen om ontschuldigingsprocessen in de intergenerationele relaties aan te gaan en op gang te houden. Al deze eigen relationeel ethische investeringen zullen de aspirant contextueel leertherapeut/ – docent helpen om samen met zijn studenten dezelfde constructieve wegen te bewandelen gericht op herstel van vertrouwen als rechtvaardige en vertrouwensvolle bodem voor de volgende generaties.

PRAKTIJK

De student krijgt in een kleine groep contextuele supervisie over de wijze van integratie van de contextuele concepten in zijn werk als aspirant contextueel leertherapeut/ – docent. Onder leiding van een senior contextueel opgeleid supervisor/ – leertherapeut wordt tijdens de sessies de taal van billijke wederzijdse belangenbehartiging gesproken en wordt gericht relationeel ethisch gewerkt met casuïstiek uit de praktijk als contextueel leertherapeut/ – docent. Problemen en vragen worden bezien en onderzocht vanuit het intergenerationele perspectief en alle interventies worden geplaatst binnen het kader van de vier dimensies van de relationele werkelijkheid.

PERSOONLIJK PROCES

Tijdens de supervisiesessies wordt beurtelings gevraagd naar de hulpvraag en de context van de student waarmee de aspirant contextueel leertherapeut/ – docent werkt én naar de persoonlijke context van de aspirant contextueel leertherapeut, om de relationeel ethische grondhouding en met name de veelzijdig gerichte partijdigheid verder te ontwikkelen en te internaliseren. De taak van de contextueel supervisor is om de supervisant te laten ervaren dát en waarom hij door de cliënt beoordeeld wordt op zijn relationele betrouwbaarheid en hoe hij daaraan kan werken via billijke wederzijdse belangenbehartiging en de ontschuldigingsprocessen in zijn eigen intergenerationele context. Door ten diepste te ervaren hoe helend dit dialogisch proces werkt op het vlak van blijven investeren in familie- en andere relaties vanuit nieuw vertrouwen, onderkent de aspirant leertherapeut/ – docent dit belang vervolgens ook in de context van zijn student. Aan die persoonlijke ervaringen ontleent hij uiteindelijk de kennis en de moed om dit dialogisch proces en de intergenerationele ontschuldigingsprocessen actief en gericht te helpen aansturen.

Onvermijdelijk wordt tijdens de supervisie een verbinding gelegd met de eigen destructieve parentificatie en de opgebouwde destructief gerechtigde aanspraken in het gezin van herkomst van de aspirant leertherapeut/ – docent. Hierbij wordt zichtbaar gemaakt hoe het terechte wantrouwen van “toen” een blokkade kan vormen in de richting van het in kaart brengen van de verdiensten en verplichtingen van alle betrokkenen in het eigen leven van de aspirant leertherapeut/ – docent. 

Een belangrijke didactische werkvorm ter ondersteuning van het zicht krijgen op hoe en waar je je persoonlijke destructief gerechtigde aanspraken als uitgangspunt neemt in eigen stagnerende relaties én op je mogelijkheden tot verantwoordelijkheid nemen voor het daadwerkelijk komen tot constructieve acties in die specifieke relaties, is het dagelijks bijhouden van een logboek aan de hand van duidelijke relationeel ethische richtlijnen.

Het was de bedoeling van professor I.B. Nagy om mensen in hun relaties te helpen via de weg van het ontwikkelen van een visie en methode waarbinnen de dynamiek van twee “zelven” tegelijkertijd in ogenschouw genomen zouden kunnen worden. 

Zo ontstond “het lezen” van de balans van geven en nemen als visie en methode.

Via de weg van het dagelijks werken met een logboek tijdens onze opleiding tot contextueel leertherapeut/ – docent in de intergenerationele familiedynamiek worden onze studenten geholpen om voortdurend gedisciplineerd alle vier de dimensies van de relationeel ethische realiteit van zichzelf en de relationeel ethische realiteit voor ogen te houden.

De docent in opleiding, in het vak van de intergenerationele familiedynamiek, leert door benieuwd te zijn naar én zicht te houden op de vier dimensies van de relationele realiteit van de ander én door dagelijkse reflectie op de eigen acties van passend geven en passend nemen, meer en meer regie te nemen over de eigen verantwoordelijkheid tot het constructief in beweging brengen van balansen van geven en nemen waar hijzelf deel van uitmaakt.

De mogelijkheden tot voorkomen van schade in persoonlijke relaties als gevolg van het tot uitgangspunt nemen van de eigen destructieve parentificatie, kunnen door het werken met en regelmatig in de les bespreken van het logboek steeds duidelijker in het bewustzijn van de aankomende docent worden geïnstalleerd.

In de persoonlijke familierelaties van de docent van de toekomst, in het vak van de intergenerationele familiedynamiek, zullen de ontschuldigingsprocessen op belangrijke balansen van geven en ontvangen, door deze wijze van werken meer en meer op gang worden gebracht.

THEORIE

Alle contextuele concepten die in de methodieklessen behandeld zijn worden benut tijdens de supervisies, o.a. door middel van het voortdurend spreken door de docent van de taal die de vier dimensies van de relationele werkelijk verbindt en uitdiept, zodat ook de supervisie zal bijdragen aan het verder ontwikkelen in de theorie en de ontwikkeling van de relationeel ethische grondhouding.

Gekoppeld aan de besproken praktijksituaties in de supervisie worden literatuuropdrachten gegeven uit de werken van professor I. B. Nagy en de filosofen M. Buber en E. Levinas.

CONTEXTUELE THERAPIE

Wij achten het van groot belang met het oog op zijn relationeel ethisch vakmanschap dat een contextueel leertherapeut/ – docent zonder ophouden bewust aandacht blijft geven aan het op orde brengen qua rechtvaardigheid van zijn persoonlijke intergenerationele balansen van geven en nemen en dat hij via de weg van in kaart brengen van wederzijdse verdiensten en verplichtingen, voortdurend gericht is op het op gang brengen en houden van de ontschuldigingsprocessen daarop.  

Om zelf en samen met eigen familieleden te beleven hoe een ervaren contextueel therapeut vanuit verbindende taal met alle relationeel ethische concepten werkt vanuit veelzijdige partijdigheid en om daarbij aan den lijve nadrukkelijk de constructieve impact van contextuele therapie te ervaren, volgt iedere aspirant leertherapeut tijdens de opleidingsjaren, vijf contextuele therapiesessies bij de eigen contextueel leertherapeut/ – docent.

De aspirant leertherapeut krijgt zo de kans om samen met zijn familieleden het verschil te ervaren tussen contextuele therapie en andere therapeutische begeleidingsvormen, waardoor hij ook zichtbaarder wordt in zijn eigen context betreffende het specifieke van zijn vak en de daarbij behorende dialogische grondhouding.

Het volgen van deze vijf contextuele therapiesessies tijdens deze opleiding heeft daarnaast ook tot doel om de aspirant contextueel leertherapeut “het dunne lijntje” van verschil te laten ervaren tussen contextuele therapie en contextuele leertherapie voor gevorderden.

ZELFSTANDIG WERKEN 

Ook tijdens de het zelfstandig werken buiten de lesdagen, wordt van de studenten verwacht altijd het eigen genogram over minimaal vier generaties bij zich te hebben om als leidraad te kunnen gebruiken bij verder onderzoek naar vergeldend en verdelend onrecht, verdiensten, verplichtingen en relationele hulpbronnen op de balansen in zijn intergenerationele geschiedenis. De bekende feiten en de gevolgen daarvan op de andere drie dimensies van de relationele werkelijkheid bieden het oefenmateriaal tijdens het contextueel zelfstandig werken als aspirant leertherapeut. Ook wordt tijdens dit zelfstandig werken de bestudeerde literatuur besproken en worden de lessen voorbereid. Daarnaast wordt tijdens deze bijeenkomsten van de studenten gevraagd om elkaar actief hulp te bieden bij het blijven zoeken naar verdiensten en verplichtingen van alle betrokkenen in de context, het blijven bewegen van monoloog naar dialoog en zich voortdurend bewust te zijn van de verbindingen tussen de contextuele theorie, de praktijk als contextueel leertherapeut/ – docent en het persoonlijke erfgoed gekoppeld aan het proces van iedere student.

De balansen van geven en ontvangen waarop het nog moeilijk is om constructieve acties te ondernemen zullen in het logboek zichtbaar worden. Ook tijdens het zelfstandig met elkaar werken kan naar een goed moment om passende (win-win) acties op deze balansen te nemen, gezocht worden.

ALS STUDENT NEEM JE TIJDENS DE LESDAG DEEL AAN

Groepsleertherapie

• Als kandidaat contextueel leertherapeut/ – docent ben je observator van 2 series met 25 zittingen van 2,5 uur groepsleertherapie. Je woont deze zittingen bij en bespreekt ze met de docent tijdens de lesdag en in de intervisie. Deze leertherapie wordt gegeven door een senior contextueel leertherapeut/ – supervisor met een VCW registratie.
• Als aspirant contextueel leertherapeut geef je 25 zittingen groepsleertherapie onder supervisie van een senior contextueel leertherapeut/ –
• supervisor met een VCW registratie.
• Als aspirant leertherapeut krijg je na iedere gegeven sessie leertherapie groepssupervisie over je contextuele grondhouding als leertherapeut. Tijdens de supervisie wordt het constructief onderzoeken van nieuwe dialogische mogelijkheden op de balansen in de intergenerationele context steeds weer besproken.
• Van al deze observaties en oefensituaties wordt uitgebreid verslag gelegd via een format gebaseerd op de relationeel ethische uitgangspunten. De docent en alle medestudenten ontvangen deze verslagen.
• Voor alle lesbijeenkomsten wordt specifieke contextuele theorie bestudeerd en tijdens de lessen wordt deze theorie verbonden met situaties uit het persoonlijke leven en werk van de studenten.

Individuele leertherapie

• Als aspirant leertherapeut ben je observator bij 25 zittingen individuele leertherapie van 1 uur, onder begeleiding en supervisie van een senior contextueel leertherapeut/ – supervisor met een VCW registratie.
• Als aspirant contextueel leertherapeut geef je zelfstandig 25 zittingen van minimaal 1 uur individuele leertherapie, onder begeleiding en supervisie van een senior contextueel leertherapeut/ – supervisor met een VCW registratie, tevens zijn daarbij de medestudenten als observator aanwezig.
• Als aspirant leertherapeut krijg je 8 dagdelen contextuele groepssupervisie van 3,5 uur over je contextuele grondhouding als leertherapeut. Tijdens de supervisie wordt het constructief onderzoeken van nieuwe dialogische mogelijkheden op de balansen in de intergenerationele context steeds weer besproken.
• Van al deze observaties en oefensituaties wordt uitgebreid verslag gelegd via een format gebaseerd op de relationeel ethische uitgangspunten. De docent en alle medestudenten ontvangen deze verslagen.
• Voor alle lesbijeenkomsten wordt specifieke contextuele theorie bestudeerd en tijdens de lessen wordt deze theorie verbonden met situaties uit het persoonlijke leven en werk van de studenten.

DOCENT